
„Lajkarze. Opowieść o fotografach ulicznych”
Autorki: Małgorzata Czyńska, Katarzyna Gębarowska
Ich zdjęcia miały być tylko pamiątką z wakacji. Dziś są bezcennym portretem epoki.
Lajkarze – uliczni fotografowie z Leicami przewieszonymi przez ramię – przemierzali polskie miasta i nadmorskie kurorty w latach 30., „strzelając” przechodniów niczym fotorewolwerem. Pojawiali się tam, gdzie tętniło życie: na plażach Helu i Jastarni, w sopockich kawiarniach, na ulicach Warszawy, Gdyni czy Bydgoszczy. Ich spontaniczne kadry – robione w biegu, w słońcu, w kurzu, w śmiechu – uchwyciły świat, który już nie istnieje, ale który dzięki nim wciąż oddycha.
Małgorzata Czyńska i Katarzyna Gębarowska w „Lajkarzach” przywracają pamięć o zapomnianych reporterach codzienności. Łączą reportaż historyczny z intymną opowieścią o ludzkiej pasji, o pragnieniu wolności i utrwalenia chwili. To historia o fotografii, ale także o nowoczesności, która wchodziła na polskie ulice – o pokoleniu, które patrzyło na świat przez obiektyw i wierzyło, że każda migawka może zatrzymać życie.
Książka jest bogato ilustrowana, pełna niepublikowanych wcześniej zdjęć i archiwaliów, które autorki odnalazły w prywatnych zbiorach i rodzinnych albumach. Dzięki rozmowom ze spadkobiercami fotografów bohaterowie „Lajkarzy” odzyskują głos i twarz – są żywi, prawdziwi, pełni energii, czasem zabawni, czasem melancholijni. To nie sucha historia o aparacie Leica, lecz poruszająca opowieść o ludziach, którzy zatrzymywali czas jednym naciśnięciem migawki.

Projekt graficzny, okładka, skład:
Monika Proniewska
Zdjęcie na okładce:
Bolesław Langer na tle witryny sklepu Goplana w Bydgoszczy, fotograf nieznany, lata 30. XX w. © Ryszard Langer
Wyklejka front:
Zdjęcie z podróży na Sycylię, fot. Mieczysław Wójcikiewicz, lata 30. XX w. © Bogusław Wójcikiewicz
Wyklejka tył:
Kobieta z misiem, plaża na Półwyspie Helskim, fot. Mieczysław Wójcikiewicz, lata 30. XX w. © Bogusław Wójcikiewicz
Koncepcja, fotoedycja, redakcja merytoryczna:
Katarzyna Gębarowska
Wywiady:
Katarzyna Gębarowska, Małgorzata Czyńska
Tekst:
Małgorzata Czyńska
Skanowanie i retusz fotografii:
Patryk Chenc
Redakcja i korekta:
Katarzyna Szroeder-Dowjat
Druk i oprawa:
Drukmania, Poznań
© Copyright by Fundacja Fotografistka 2025
ISBN 978-83-951393-9-0
www.fotografistka.pl
info@fotografistka.pl
Bydgoszcz 2025
Zadanie współfinansowanie przez Miasto Bydgoszcz




