Książka

Lajkarze. Opowieść o fotografach ulicznych

Opowieść o fotografach ulicznych

„Lajkarze. Opowieść o fotografach ulicznych”

Autorki: Małgorzata Czyńska, Katarzyna Gębarowska

Ich zdjęcia miały być tylko pamiątką z wakacji. Dziś są bezcennym portretem epoki.

Lajkarze – uliczni fotografowie z Leicami przewieszonymi przez ramię – przemierzali polskie miasta i nadmorskie kurorty w latach 30., „strzelając” przechodniów niczym fotorewolwerem. Pojawiali się tam, gdzie tętniło życie: na plażach Helu i Jastarni, w sopockich kawiarniach, na ulicach Warszawy, Gdyni czy Bydgoszczy. Ich spontaniczne kadry – robione w biegu, w słońcu, w kurzu, w śmiechu – uchwyciły świat, który już nie istnieje, ale który dzięki nim wciąż oddycha.

Małgorzata Czyńska i Katarzyna Gębarowska w „Lajkarzach” przywracają pamięć o zapomnianych reporterach codzienności. Łączą reportaż historyczny z intymną opowieścią o ludzkiej pasji, o pragnieniu wolności i utrwalenia chwili. To historia o fotografii, ale także o nowoczesności, która wchodziła na polskie ulice – o pokoleniu, które patrzyło na świat przez obiektyw i wierzyło, że każda migawka może zatrzymać życie.

Książka jest bogato ilustrowana, pełna niepublikowanych wcześniej zdjęć i archiwaliów, które autorki odnalazły w prywatnych zbiorach i rodzinnych albumach. Dzięki rozmowom ze spadkobiercami fotografów bohaterowie „Lajkarzy” odzyskują głos i twarz – są żywi, prawdziwi, pełni energii, czasem zabawni, czasem melancholijni. To nie sucha historia o aparacie Leica, lecz poruszająca opowieść o ludziach, którzy zatrzymywali czas jednym naciśnięciem migawki.

Projekt graficzny, okładka, skład:

Monika Proniewska

Zdjęcie na okładce:

Bolesław Langer na tle witryny sklepu Goplana w Bydgoszczy, fotograf nieznany, lata 30. XX w. © Ryszard Langer

Wyklejka front:

Zdjęcie z podróży na Sycylię, fot. Mieczysław Wójcikiewicz, lata 30. XX w. © Bogusław Wójcikiewicz

Wyklejka tył:

Kobieta z misiem, plaża na Półwyspie Helskim, fot. Mieczysław Wójcikiewicz, lata 30. XX w. © Bogusław Wójcikiewicz

Koncepcja, fotoedycja, redakcja merytoryczna:

Katarzyna Gębarowska

Wywiady:

Katarzyna Gębarowska, Małgorzata Czyńska

Tekst:

Małgorzata Czyńska

Skanowanie i retusz fotografii:

Patryk Chenc

Redakcja i korekta:

Katarzyna Szroeder-Dowjat

Druk i oprawa:

Drukmania, Poznań

© Copyright by Fundacja Fotografistka 2025

ISBN 978-83-951393-9-0

www.fotografistka.pl

info@fotografistka.pl

Bydgoszcz 2025

Zadanie współfinansowanie przez Miasto Bydgoszcz